Phân nhóm chính nhóm VII - Nhóm halogen

a). Tính chất vật lí và trạng thái tự nhiên của brom và iot

   Brom là chất lỏng màu đỏ nâu, dễ bay hơi. Hơi brom độc. Brom rơi vào da sẽ gây những vết bỏng nặng.

    Iot là chất rắn màu xám, có vẻ sáng kim loại. Khi đun nóng, iot biến thành hơi màu tím, khi làm lạnh, hơi iot lại chuyển thành tinh thể, không qua trạng thái lỏng. Hiện tượng đó gọi là sự thăng hoa của iot.

    Brom và iot đều tan trong nước nhưng tan nhiều trong các dung môi hữu cơ như rượu, xăng, benzen, clorofooc. Dung dịch của brom và iot trong nước gọi là nước brom và nước iot.

    Trong tự nhiêu chỉ gặp brom và iot ở dạng hợp chất, chủ yếu là các muối natri và kali của chúng có nhiều trong nước biển. Hợp chất của iot còn gặp trong một số loài rong biển

b). Tính chất hoá học của brom và iot

    Brom và iot cũng là những chất oxi hoá mạnh, nhưng kém clo.

    Brom và iot phản ứng trực tiếp với nhiều kim loại, có trường hợp cần đun nóng, có trường hợp xảy ra ở ngay nhiệt độ thường, các phản ứng đều toả ra nhiều nhiệt.

Ví dụ :

   Brom chỉ phản ứng với hiđro khi đun nóng :

H₂   +   Br₂     =     2HBr

    Ở nhiệt độ cao iot mới phản ứng với hiđro :

    H₂   +    I₂   =   2HI

    Hiđro iotua không bền, ngay ở những điều kiện tạo thành một phần bị phân huỷ thành hiđro và iot :

2HI   =   H₂   +    I₂

    Do vậy, phản ứng giữa hiđro và iot không thực hiện đến cùng. Hiđro bromua và hiđro iotua tan trong nước tạo thành các axit tương ứng có cùng công thức : axit bromhiđric HBr và axit iothiđric HI. HBr và HI đều là các axit mạnh, tương tự axit HCl, trong đó axit HI mạnh hơn axit HBr và HBr mạnh hơn HCl.

    Iot tạo thành hợp chất có màu xanh với tinh bột. Do vậy, iot I₂ là thuốc thử tinh bột và ngược lại.

    Brom đẩy được iot ra khỏi dung dịch NaI, nhưng clo lại đẩy đươch brom ra khỏi dung dịch NaBr :

Br₂   +   2NaI   =   2NaBr    +    I₂

Cl₂   +   2NaBr   =   2NaCl    +    Br₂

    Điều đó chứng tỏ rằng clo hoạt động hoá học hơn brom, brom hoạt động hoá học hơn iot.

c). Ứng dụng của brom và iot

    Phần lớn brom và iot được dùng để sản xuất ra các dược phẩm khác nhau. Trong cơ thể người, iot có ở tuyến giáp trạng, dưới dạng những hợp chất hữu cơ phức tạp. Nếu thiếu iot, người thường bị bệnh bướu cổ.